Στην γλώσσα προγραμματισμού Java μπορούμε να αρχικοποιήσουμε την τιμή ενός πεδίου στο σώμα της κλάσης, όπως παρακάτω.

public class BedAndBreakfast {
 
    // initialize to 10
    public static int capacity = 10;
 
    // initialize to false
    private boolean full = false;
}

Η παραπάνω μέθοδος αφορά στατικά (static) και μη στατικά πεδία, προϋποθέτει όμως ότι η ανάθεση της τιμής μπορεί αν γίνει μόνο με μία εντολή (όπως παραπάνω). Πιο σύνθετες μέθοδοι ανάθεσης (π.χ. πρέπει να γίνει αρχικοποίηση ενός πίνακα) μπορούν να γίνουν μέσα στους κατασκευαστές τις κλάσης, μόνο αν μιλάμε για μη στατικά πεδία. Η αρχικοποίηση στατικών πεδίων δεν μπορεί να γίνει μέσα στους κατασκευαστές.

Για την αρχικοποίηση πεδίων εκτός από τους κατασκευαστές έχουμε τις εξής επιλογές:

• για στατικά πεδία
  • static initialization blocks.
  • static methods (στατικές μέθοδοι).
• για μη-στατικά πεδία
  • initialization blocks (non-static).
  • final methods

To static initialization block είναι ένα τμήμα κώδικα τοποθετημένο μέσα σε άγκιστρα { } που προσδιορίζεται από τη λέξη static, όπως παρακάτω:

static {
...
}

Κάθε κλάση μπορεί να έχει περισσότερα από ένα static initialization blocks, τα οποία μπορεί να βρίσκονται οπουδήποτε μέσα στο σώμα της. Τα block αυτά καλούνται κατά την αρχικοποίηση της κλάσης με τη σειρά που εμφανίζονται στο σώμα της.

Εναλλακτικά των static initialization blocks μπορούν να χρησιμοποιηθούν στατικές μέθοδοι, όπως παρακάτω

class MyClass {
    public static varType myVar = initializeClassVariable();
 
    private static varType initializeClassVariable() {
 
        // initialization code goes here
    }
}

Το πλεονέκτημα των στατικών μεθόδων είναι ότι μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν σε περίπτωση που χρειαστεί να επανα-αρχικοποιηθεί η στατική μεταβλητή της κλάσης.

Τα initialization blocks ομοιάζουν με τα static initialization blocks με την διαφορά ότι δεν περιέχουν το keyword static. Και αυτά καλούνται με την σειρά που εμφανίζονται στο σώμα της συνάρτησης με την διαφορά ότι καλούνται μέσα σε κάθε κατασκευαστή της κλάσης, όποτε αυτός εκτελείται. Τα initialization blocks μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διαμοιραστεί κώδικας μεταξύ διαφορετικών κατασκευαστών (εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μία βοηθητική συνάρτηση).

Παρακάτω δίνεται ένα παράδειγμα χρήσης final μεθόδου για την αρχικοποίηση ενός μη στατικού πεδίου. Μία final μέθοδος δεν μπορεί να γίνει override από μία άλλη μέθοδο με το ίδιο prototype κατά την διαδικασία της κληρονομικότητας (θα το δούμε παρακάτω, όταν θα εξετάσουμε σε βάθος την κληρονομικότητα).

class Whatever {
    private varType myVar = initializeInstanceVariable();
 
    protected final varType initializeInstanceVariable() {
 
        // initialization code goes here
    }
}

Προφανώς η μέθοδος μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί και σε άλλα σημεία του κώδικα της κλάσης. Η χρήση final μεθόδου κρίνεται απαραίτητη για την αρχικοποίηση μη στατικών πεδίων, διότι σε περίπτωση ύπαρξης κληρονόμων της κλάσης μπορεί να υπάρξουν προβλήματα.

Rectangle.java

public class Rectangle {
 
  // the Rectangle class has 3 fields
  private int width;
  private int height;
  private Point origin;
 
  private int id = initializeId();
 
  // add a class variable for the
  // number of Rectangle objects instantiated
  private static int numberOfRectangles = initNumberOfRectangles();
 
  public Rectangle(int initWidth, int initHeight, Point initOrigin) {
    this(initHeight, initHeight);
    origin = initOrigin;
  }
 
  public Rectangle(int initWidth, int initHeight) {
    width = initWidth;
    height = initHeight;
    origin = new Point(0,0);
    id = ++numberOfRectangles;
    System.out.println("Initialized object id in constructor, id:" + id);
  }
 
 
  // static method for initializing static variable.
  private static int initNumberOfRectangles() {
    System.out.println("initialize numberOfRectangles in static method");
    return 0;
  }
 
  //static initialization block 
  static {
    System.out.println("initialize numberOfRectangles in static block");
    numberOfRectangles = 0;
  }
 
  //non-static initialization block 
  {
    id = 100;
    System.out.println("initialize objectId in block, id: " + id);
  }
 
  //final method
  private final int initializeId() {
    int _id = 200;
    System.out.println("initialize objectId in final method, id: " + _id  );
    return _id;
  }
 
  public int getID() {
    return id;
  }
 
  public static int getNumberOfRectangles() {
    return numberOfRectangles;
  }
 
  public void setWidth(int newWidth ) {
    width = newWidth;
  }
 
  public int getWidth() {
    return width;
  }
 
  public void setHeight(int newHeight ) {
    height = newHeight;
  }
 
  public int getHeight() {
    return height;
  }
 
  public void setOrigin(Point newOrigin) {
    origin = newOrigin;
  }
 
  public Point getOrigin() {
    return origin;
  }
 
  public int getArea() {
       return width * height;
  }
 
  // Move rectangle origin by x,y
  public void move(int dx, int dy) {
    origin.setX( origin.getX() + dx );
    origin.setY( origin.getY() + dy );
  }
 
  public String toString(String objName) {
      return "["+objName+"." + id + "] Width: " + width + ", Height: " + height + ", Origin: " + origin;
  }
 
  public static void main(String []args) {
    System.out.println("-------------------------------");
    Point p = new Point(10,20);
    Rectangle rectOne = new Rectangle(30,40, p);
    System.out.println(rectOne.toString("rectOne"));
    System.out.println("-------------------------------");
    System.out.println("Number of Rectangles: " + getNumberOfRectangles() );
  }
}

Το αποτέλεσμα εκτέλεσης του παραπάνω κώδικα είναι το παρακάτω:

$ java Rectangle
initialize numberOfRectangles in static method
initialize numberOfRectangles in static block
-------------------------------
initialize objectId in final method, id: 200
initialize objectId in block, id: 100
Initialized object id in constructor, id:1
[rectOne.1] Width: 30, Height: 40, Origin: [Point xPos:10, yPos:20]
-------------------------------
Number of Rectangles: 1