Οι μη στατικές εμφωλευμένες κλάσεις ή εσωτερικές κλάσεις (inner classes) αποτελούν την γενικότερη περίπτωση εμφώλευσης μίας κλάσης μέσα σε μία άλλη κλάση. Ας υποθέσουμε ότι θέλουμε να κατασκευάσουμε μία διπλά συνδεδεμένη λίστα η οποία μπορεί να αποθηκεύσει οποιονδήποτε τύπο όμοιων αντικειμένων. Η λίστα θα χρειαστεί να έχει δύο βοηθητικές κλάσεις

1. την κλάση που περιγράφει τον κόμβο της λίστας και
2. μία κλάση τύπου iterator για την διάτρεξη της λίστας

Οι δύο παραπάνω κλάσεις εξυπηρετεί να δηλωθούν ως εσωτερικές κλάσεις αποκρύπτοντας την υλοποίηση των κλάσεων αυτών. Το παραπάνω επιτρέπει η λίστα να είναι συμβατή με τα interfaces java.util.List και java.util.Iterator. Δείτε τον παρακάτω κώδικα που την υλοποιεί.

LinkedList.java

public class LinkedList<E> {
  private Node<E> head, tail;
 
  public LinkedList() {
    head = new Node<>(null, null, null);
    tail = new Node<>(null, head, null);
    head.setNext(tail);
  }
 
  private class Node<E> {
    private Node<E> next, prev;
    private E e;
 
    public Node(Node<E> nxt, Node<E> prv, E elem) {
      next = nxt;
      prev = prv;
      e = elem;
    }
 
    public Node<E> getNext() {return next;}
    public void setNext(Node<E> nxt) { next = nxt; }
    public Node<E> getPrev() {return prev;}
    public void setPrev(Node<E> prv) { prev = prv; }
    public E getElement() { return e; }
    public void setElement(E elem) { e = elem; }
  }
 
  private class Iterator<E> implements java.util.Iterator {
    Node<E> curr;
    public Iterator(Node<E> c) {
      curr = c;
    }
    public boolean hasNext() {
      if(curr.getNext() != tail)
        return true;
      return false;
    }
    public E next() {
      curr = curr.getNext();
      return curr.getElement();
    }
    public void remove() {
      curr.getPrev().setNext(curr.getNext());
      curr.getNext().setPrev(curr.getPrev());
      curr = null;
    }
  }
 
  Iterator<E> iterator() {
    return new Iterator<E>(head);
  }
 
  // append in the end
  public void add(E elem) {
    Node<E> plus = new Node<E>(tail, tail.getPrev(), elem);
    tail.getPrev().setNext(plus);
    tail.setPrev(plus);
  }
 
  public boolean contains(E elem) {
    Iterator<E> it = iterator();
    while(it.hasNext()) {
      E e = it.next();
      if( e.equals(elem) )
        return true;
    }
    return false;
  }
 
  public int indexOf(E elem) {
    Iterator<E> it = iterator();
    int index = -1;
    while(it.hasNext()) {
      E e = it.next();
      index++;
      if( e.equals(elem) )
        return index;
    }
    return -1;
  }
}

Το παρακάτω πρόγραμμα επιχειρεί να δημιουργήσει μία λίστα με 20 τυχαίους αριθμούς και στη συνέχεια να τους εκτυπώσει χρησιμοποιώντας τον Iterator της λίστας. Παρατηρήστε ότι σε κανένα σημείου του προγράμματος δεν αποκαλύπτεται η ύπαρξη των εσωτερικών κλάσεων Node και Iterator. Η μεταβλητή it παραπέμπει στο interface java.util.Iterator.