This is an old revision of the document!
====== Κληρονομικότητα ====== Σε προηγούμενη παράγραφο, αναφερόμενοι στην κλάση έγινε [[:java:class#Κληρονομικότητα Κλάσης | αναφορά στην κληρονομικότητα κλάσεων]] στην Java. Κάθε κλάση που κληρονομεί από μία άλλη κλάση ονομάζεται υποκλάση (//subclass//) της γονικής κλάσης από την οποία κληρονομεί. Αντίστοιχα, η γονική κλάση ονομάζεται υπερκλάση (//superclass//) της κληρονομούμενης κλάσης. {{ :java:super_sub_class.jpg | }} Όπως φαίνεται και στο παραπάνω σχήμα μία κλάση (//subclass//) μπορεί να κληρονομεί __**ΜΟΝΟ ΜΙΑ**__ άλλη κλάση. Αντίστροφα μία κλάση (//superclass//) μπορεί να κληρονομεί πολλές διαφορετικές κλάσεις. Παρακάτω δίνουμε το παράδειγμα κληρονομικότητας που παρουσιάσαμε νωρίτερα ελαφρά παραλλαγμένο. <code java Bicycle.java> public class Bicycle { private int cadence; private int gear; private int speed; public Bicycle(int startCadence, int startSpeed, int startGear) { gear = startGear; cadence = startCadence; speed = startSpeed; } public int getCadence() { return cadence; } public int getGear() { return gear; } public int getSpeed() { return speed; } public void setCadence(int newValue) { cadence = newValue; } public void setGear(int newValue) { gear = newValue; } public void applyBrake(int decrement) { speed -= decrement; } public void speedUp(int increment) { speed += increment; } } </code> <code java MountainBike.java> public class MountainBike extends Bicycle { private int seatHeight; // the MountainBike subclass has // one constructor public MountainBike(int startHeight, int startCadence, int startSpeed, int startGear) { super(startCadence, startSpeed, startGear); seatHeight = startHeight; } // the MountainBike subclass has // one method public void setHeight(int newValue) { seatHeight = newValue; } public int getSeatHeight() { return seatHeight; } } </code> ===== Προσβασιμότητα των κληρονομούμενων πεδίων ===== Μία κλάση η οποία κληρονομεί μία άλλη κλάση έχει πρόσβαση στα μέλη (πεδία και μεθόδους) της κλάσης αυτής ως εξής: * Έχει πρόσβαση στα //public// και //protected// μέλη της γονικής κλάσης * Έχει πρόσβαση στα //package private// μέλη (δηλ. τα μέλη χωρίς προσδιοριστή πρόσβασης) μόνο αν βρίσκεται στο ίδιο πακέτο με την γονική κλάση. * Δεν έχει πρόσβαση στα //private// μέλη της κλάσης. Αν υπάρχουν //public// μέθοδοι οι οποίες επιτρέπουν την πρόσβαση σε //private// πεδία, τότε αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον ορισμό ή για την λήψη της τιμής τους. ===== Τι μπορούμε να κάνουμε σε μία υποκλάση... ===== * Να χρησιμοποιήσουμε τα πεδία της γονικής κλάσης στα οποία έχουμε πρόσβαση (public, protected, package-private στο ίδιο package). * Να ορίσουμε νέα πεδία. * Να ορίσουμε νέα πεδία που να έχουν ίδιο όνομα με πεδία της γονικής κλάσης. Σε αυτή την περίπτωση "κρύβουμε" τα πεδία της γονικής κλάσης. Η συγκεκριμένη πρακτική δεν συνίσταται και παραπέμπει σε λανθασμένη σχεδίαση κώδικα. * Να χρησιμοποιήσουμε τις μεθόδους της γονικής κλάσης στις οποίες έχουμε πρόσβαση (public, protected, package-private στο ίδιο package). * Μπορούμε να γράψουμε νέες στατικές ή μη στατικές μεθόδους για τη υποκλάση. * Μπορούμε να γράψουμε νέες μεθόδους που έχουν το ίδιο //signature// (ίδιο όνομα, ίδιο αριθμό και ίδιο τύπο ορισμάτων), ώστε να επαναορίσουμε (//override//) τις μεθόδους αυτές στην υποκλάση. Η πρακτική αυτή είναι συνήθης. * Μπορούμε να γράψουμε νέες στατικές (//static//) μεθόδους που έχουν το ίδιο //signature//, ώστε να επαναορίσουμε (//override//) τις μεθόδους αυτές στην υποκλάση. Επαναορίζοντας στατικές μεθόδους, κρύβουμε τις αντίστοιχες μεθόδους της γονικής κλάσης. * Μπορούμε να γράψουμε κατασκευαστές της υποκλάσης που χρησιμοποιούν κατασκευαστές της γονικής κλάσης. ===== Implicit και Explicit Casting of Objects ===== Σε συνέχεια του προηγούμενου παραδείγματος κληρονομικότητας μπορούμε να γράψουμε <code java> MountainBike myBike = new MountainBike(); </code> Από την παραπάνω δήλωση η μεταβλητή ''myBike'' είναι τύπου ''MountainBike''. Επειδή όμως ο τύπος ''MountainBike'' κληρονομεί από την μεταβλητή ''Bicycle'' η συγκεκριμένη μεταβλητή είναι και τύπου Bicycle. Επομένως θα μπορούσαμε να γράψουμε <code java> Bicycle myBicycle = myBike; //ή Βicycle yourBicycle = new MountainBike(); </code> Την παραπάνω ανάθεση την ονομάζουμε //Implicit Casting// διότι αναθέτουμε μία μεταβλητή ενός τύπου δεδομένων (''myBike'') σε μία μεταβλητή γονικού τύπου δεδομένων (''myBicycle''), χωρίς type casting. Ας δοκιμάσουμε το ανάποδο παράδειγμα τώρα <code java> Bycycle myBicycle = new Bicycle(); MountainBike myBike = myBicycle; </code> Σε αυτή την περίπτωση ο compiler διαμαρτύρεται, διότι η μεταβλητή ''myBicycle'' είναι τύπου ''Bicycle'' και δεν είναι απαραίτητο ότι είναι και τύπου ''MountainBike''. Αν θέλουμε να ξεπεράσουμε το παραπάνω πρόβλημα θα πρέπει να γράψουμε το εξής: <code java> Bycycle myBicycle = new Bicycle(); MountainBike myBike = (MountainBike) myBicycle; </code> Εδώ ενημερώνουμε τον compiler ότι η μεταβλητή ''myBicycle'' είναι και τύπου ''MountainBike'', λαμβάνοντας ο προγραμματιστής την ευθύνη ότι κάτι τέτοιο ισχύει. Εάν δεν ισχύει κάτι τέτοιο κατά την εκτέλεση του προγράμματος θα παραχθεί μία εξαίρεση (exception)*. Θα δούμε πιο κάτω τι είναι και πως διαχειριζόμαστε τις εξαιρέσεις. Ένας πιο ασφαλής τρόπος για να επαναλάβουμε τον παραπάνω κώδικα, χωρίς να παραχθεί εξαίρεση είναι ο εξής: <code java> Bycycle myBicycle = new Bicycle(); MountainBike myBike; if (myBicycle instanceof MountainBike) { myBike = (MountainBike)myBicycle; } </code> ===== Final Κλάσεις και Μέθοδοι ===== Μπορείτε να δηλώσετε μία ή περισσότερες μεθόδους μία κλάσης ως //final//. Δηλώνοντας μία μέθοδο ως final η μέθοδος αυτή δεν μπορεί να επαναοριστεί σε μία υποκλάση της κλάσης αυτής. Ο συχνότερος λόγος για να δηλώσετε μία μέθοδο ως //final// είναι αν η υλοποίηση της μεθόδου δεν πρέπει να αλλάξει. Ένα παράδειγμα είναι το παρακάτω: <code java> class ChessAlgorithm { enum ChessPlayer { WHITE, BLACK } ... final ChessPlayer getFirstPlayer() { return ChessPlayer.WHITE; } ... } </code> Γενικότερα, μέθοδοι που καλούνται από τους κατασκευαστές της κλάσης __θα πρέπει__ να ορίζονται ως //final// καθώς αν αλλάζουν την υλοποίηση τους σε υποκλάσεις μπορούν να δημιουργηθούν προβλήματα ως προς την ορθή αρχικοποίηση των μεταβλητών της κλάσης. Τέλος, μπορείτε να προσδιορίσετε μία κλάση ως //final//, όταν θέλετε να δηλώσετε ότι η συγκεκριμένη κλάση δεν πρέπει να έχει υποκλάσεις. Ένα παράδειγμα τέτοια κλάσης είναι η κλάση [[http://docs.oracle.com/javase/7/docs/api/java/lang/String.html | String]] της standard βιβλιοθήκης της Java. |Προηγούμενο: [[ :java:interfaces | Διεπαφές ]] | Επόμενο: [[ :java:multiple_inheritance | Κληρονομικότητα πολλαπλών γονικών κλάσεων ]]|
