java:inheritance

Κληρονομικότητα

Βασικό χαρακτηριστικό του αντικειμενοστραφούς προγραμματισμού είναι η δυνατότητα να παράγουμε νέες κλάσεις με βάση υφιστάμενες κλάσεις, εξειδικεύοντας και επεκτείνοντας τα χαρακτηριστικά τους. Η διαδικασία επέκτασης των υφιστάμενων κλάσεων σε νέες ειδικότερες κλάσεις ονομάζεται κληρονομικότητα.

Κάθε κλάση που κληρονομεί από μία άλλη κλάση ονομάζεται υποκλάση (subclass) της γονικής κλάσης από την οποία κληρονομεί. Αντίστοιχα, η γονική κλάση ονομάζεται υπερκλάση (superclass) της κληρονομούμενης κλάσης.

Όπως φαίνεται και στο παραπάνω σχήμα μία κλάση (subclass) μπορεί να κληρονομεί ΜΟΝΟ ΜΙΑ άλλη κλάση. Αντίστροφα μία κλάση (superclass) μπορεί να κληρονομείται από πολλές διαφορετικές κλάσεις. Παρακάτω δίνουμε ένα παράδειγμα κληρονομικότητας από το site της Oracle, όπου η κλάση MountainBike αποτελεί εξειδίκευση της κλάσης Bicycle.

Bicycle.java
public class Bicycle {
 
    private int cadence;
    private int gear;
    private int speed;
 
    public Bicycle(int startCadence, int startSpeed, int startGear) {
        gear = startGear;
        cadence = startCadence;
        speed = startSpeed;
    }
 
    public int getCadence() {
          return cadence;
    }
 
    public int getGear() {
          return gear;
    }
 
    public int getSpeed() {
          return speed;
    }
 
    public void setCadence(int newValue) {
        cadence = newValue;
    }
 
    public void setGear(int newValue) {
        gear = newValue;
    }
 
    public void applyBrake(int decrement) {
        speed -= decrement;
    }
 
    public void speedUp(int increment) {
        speed += increment;
    }
 
}
MountainBike.java
public class MountainBike extends Bicycle {
 
    private int seatHeight;
 
    // the MountainBike subclass has
    // one constructor
    public MountainBike(int startHeight, int startCadence,
                        int startSpeed, int startGear) {
        super(startCadence, startSpeed, startGear);
        seatHeight = startHeight;
    }   
 
    // the MountainBike subclass has
    // one method
    public void setHeight(int newValue) {
        seatHeight = newValue;
    }
 
    public int getSeatHeight() {
        return seatHeight;
    }
}

Προσβασιμότητα των κληρονομούμενων πεδίων

Μία κλάση η οποία κληρονομεί μία άλλη κλάση έχει πρόσβαση στα μέλη (πεδία και μεθόδους) της κλάσης αυτής ως εξής:

  • Έχει πρόσβαση στα public και protected μέλη της γονικής κλάσης
  • Έχει πρόσβαση στα package private μέλη (δηλ. τα μέλη χωρίς προσδιοριστή πρόσβασης) μόνο αν βρίσκεται στο ίδιο πακέτο με την γονική κλάση.
  • Δεν έχει πρόσβαση στα private μέλη της κλάσης.

Αν υπάρχουν public μέθοδοι οι οποίες επιτρέπουν την πρόσβαση σε private πεδία, τότε αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον ορισμό ή για την λήψη της τιμής τους.

Τι μπορούμε να κάνουμε σε μία υποκλάση...

  • Να χρησιμοποιήσουμε τα πεδία της γονικής κλάσης στα οποία έχουμε πρόσβαση (public, protected, package-private στο ίδιο package).
  • Να ορίσουμε νέα πεδία.
  • Να ορίσουμε νέα πεδία που να έχουν ίδιο όνομα με πεδία της γονικής κλάσης. Σε αυτή την περίπτωση “κρύβουμε” τα πεδία της γονικής κλάσης. Η συγκεκριμένη πρακτική δεν συνίσταται και παραπέμπει σε λανθασμένη σχεδίαση κώδικα.
  • Να χρησιμοποιήσουμε τις μεθόδους της γονικής κλάσης στις οποίες έχουμε πρόσβαση (public, protected, package-private στο ίδιο package).
  • Μπορούμε να γράψουμε νέες στατικές ή μη στατικές μεθόδους για τη υποκλάση.
  • Μπορούμε να γράψουμε νέες μεθόδους που έχουν το ίδιο signature (ίδιο όνομα, ίδιο αριθμό και ίδιο τύπο ορισμάτων), ώστε να επαναορίσουμε (override) τις μεθόδους αυτές στην υποκλάση. Η πρακτική αυτή είναι συνήθης.
  • Μπορούμε να γράψουμε νέες στατικές (static) μεθόδους που έχουν το ίδιο signature, ώστε να επαναορίσουμε (override) τις μεθόδους αυτές στην υποκλάση. Επαναορίζοντας στατικές μεθόδους, κρύβουμε τις αντίστοιχες μεθόδους της γονικής κλάσης.
  • Μπορούμε να γράψουμε κατασκευαστές της υποκλάσης που χρησιμοποιούν κατασκευαστές της γονικής κλάσης.
java/inheritance.txt · Last modified: 2016/03/31 08:25 by doufexi