Πληροφορίες Μαθήματος
-
Περιγραφή
Οι στόχοι του μαθήματος ΗΥ333, "Εργαστήριο Ψηφιακών Συστημάτων", είναι
(1) η εκμάθηση των θεωρητικών θεμελιωδών γνώσεων σχεδίασης Ψηφιακών
Συστημάτων, (2) η παρουσίαση των σχετικών πρακτικών μεθοδολογιών
σχεδίασης και υλοποίησης, με έμφαση στην προγραμματίσιμη λογική, και
συγκεκριμένα στις FPGAs (Field Programmable Gate Array =
Προγραμματίσιμος Πίνακας Πυλών στο Πεδίο), και την γλώσσα περιγραφής
υλικού Verilog, και (3) ο συνδυασμός θεωρίας και πράξης μέσω της
πρακτικής εξοικείωσης με την υλοποίηση και δοκιμή ψηφιακών κυκλώματων
στο εργαστήριο, όπου χρησιμοποιούνται πρότυπες πλακέτες ανάπτυξης
υλικού με FPGAs τελευταίας τεχνολογίας.
Η έμφαση του μαθήματος είναι μια χρυσή τομή θεωρητικής και πρακτικής
γνώσης για την σχεδίαση πραγματικών ψηφιακών κυκλωμάτων μικρού και
μεσαίου μεγέθους. Έτσι, σε συνδυασμό με τις απαραίτητες θεωρητικές
γνώσεις ψηφιακής σχεδίασης που περιλαμβάνουν: (α) βασικά θεμέλια της
ψηφιακής σχεδίασης, δηλ. βασικές πύλες, αναπαράσταση αριθμών, κανόνες
δυαδικής άλγεβρας, (β) συνδυαστικά κυκλώματα, αναπαράσταση και
ανάλυση, δι-επίπεδη και πολυ-επίπεδη υλοποίηση, καμπύλη Pareto
εμβαδού-ταχύτητας, (γ) ακολουθιακά κυκλώματα, καταχωρητές, μανταλωτές,
ανάλυση κυκλωμάτων με ανάδραση, (δ) μνήμες SRAM/DRAM, (ε) δίαυλοι, (ζ)
χρονισμός ψηφιακών κυκλωμάτων και συγχρονισμός, οι παραπάνω θεωρητικές
γνώσεις θα συνδυάζονται με εκμάθηση των σχετικών δομών και εκφράσεων
στην γλώσσα περιγραφής υλικού Verilog, αλλά και επιπλέον με την
εκμάθηση της ροής σχεδίασης και υλοποίησης κυκλωμάτων σε FPGA, από
Verilog σε προγραμματίσιμο αρχείο για την συσκευή. Πρότυπες πλακέτες
FPGA, σε συνδυασμό με το σχετικό βιομηχανικό λογισμικό υλοποίησης
κυκλωμάτων σε FPGA θα παρουσιασθούν και θα χρησιμοποιηθούν για τις
πρακτικές εργασίες του μαθήματος οι οποίες θα αξιολογούνται και θα
επαληθεύονται όχι μόνο στο επίπεδο της προσομοίωσης της σωστής
λειτουργίας του λογισμικού στον υπολογιστή αλλά και στο εργαστήριο με
την υλοποίηση του κυκλώματος στην FPGA, σε πραγματικές συνθήκες, με
τα ανάλογα ηλεκτρονικά φαινόμενα και δεδομένα.
-
Ύλη
- Επανάληψη Βασικών Εννοιών Ψηφιακής Σχεδίασης
- Δυαδικοί Αριθμοί, Ψηφιακή Λογική, Ηλεκτρικά Χαρακτηριστικά Κυκλώματος
- Δυαδική Άλγεβρα, Συνδυαστικές και Ακολουθιακές Πύλες
- Flip-Flop καί Latch, και Συνθήκες Ορθής Λειτουργίας
- Μηχανές Πεπερασμένων Καταστάσεων
- Είδη Κυκλωμάτων
- Τυπική Ροή Ηλεκτρονικού Σχεδιαστικού Αυτοματισμού
- Βασικά Στάδια Ροής Ηλεκτρονικού Σχεδιαστικού Αυτοματισμού
- Ιεραρχική Σχεδίαση
- Επίπεδα Αφαίρεσης στην Σχεδίαση - Γλώσσες Περιγραφής Υλικού
- H Γλώσσα Περιγραφής Υλικού Verilog
- Δυνατότητες της Γλώσσας, Αναπαράσταση και Υλοποίηση σε Verilog
- Μονάδες, Εμφανίσεις, Συντακτική Δομή, Χρόνος στην Verilog
- Θεμελιώδη Στοιχεία, Τύποι Μοντελοποίησης, Συμβάσεις της Γλώσσας
- Αναπαράσταση Αριθμών, Τελεστές, Τύποι Μεταβλητών
- Αναθέσεις, Θύρες και Συνδέσεις, Δίαυλοι (Busses)
- Συνθήκες if/else, case, Συνθεσιμότητα, Λειτουργικός Έλεγχος
- Λίστες Ευαισθησίας, Τμήματα initial/always, Συνένωση Σημάτων
- Βρόχοι for/while, Παράμετροι, Μνήμες, Συναρτήσεις, Διαδικασίες
- Γεγονότα, Καθυστερήσεις, Εξαρτήσεις Παράλληλων Τμημάτων
- Συνθέσιμες Δομές καί Κυκλωματική Απεικόνιση
- Flip-Flops, Μετρητές, Συσσωρευτής, Ολισθητές, Πολυπλέκτες
- Κωδικοποιητές, Απο-Κωδικοποιητές, Αθροιστές, Συγκριτές
- Ανιχνευτής Ακμής, D Latch, Σύγχρονη/Ασύγχρονη Μνήμη
- Περιγραφή ΜΠΚ σε Verilog
- Αριθμητικά Κυκλώματα
- Ημι- καί Πλήρης Αθροιστής, Αθροιστής Σειριακού Κρατουμένου
- Αθροιστής Πρόγνωσης Κρατουμένου, Παραγωγή και Προώθηση Κρατουμένου
- Αλγόριθμος Πολλαπλασιασμού, Πολλαπλασιαστής Ολίσθησης-Πρόσθεσης
- Πολλαπλασιαστής με Πίνακα Αποτελεσμάτων, Πολλαπλασιαστής μερικών Παραγόντων
- Αλγόριθμος Διαίρεσης, Σύγκριση, Ολίσθηση καί Αφαίρεση
- Συγχρονισμός και Μεταστάθεια
- Περιπτώσεις Συγχρονισμού, Καμπύλη Μεταβίβασης και Μηχανικό Ανάλογο
- Συγχρονισμός με Flip-Flop, Μεταστάθεια, Συγχρονιστής δυο Flip-Flop
- Πιθανότητα Μεταστάθειας, Μέσος Χρόνος μεταξύ Αποτυχιών
- Συγχρονισμός με Πρωτόκολλο Χειραψίας καί Ουρά
- Μηχανές Πεπερασμένων Καταστάσεων
- Ορισμός ΜΠΚ, Πίνακας Ροής, Γράφος Καταστάσεων
- Μηχανές Mealy/Moore, Κωδικοποίηση, Υλοποίηση ΜΠΚ σε Δυαδική Λογική
- Αρχικοποίηση, Ντετερμινισμός, Αδιάφορες Τιμές
- Διαδραστικές ΜΠΚ, Σύνθεση Πολλαπλών ΜΠΚ
- Ισοδύναμες Καταστάσεις, Κ-διάκριση, Κ-ισοδυναμία
- Ελαχιστοποίηση Πλήρως-Ορισμένων ΜΠΚ, Ελαχιστοποίηση με Αδιάφορες Τιμές
- Δυαδική Άλγεβρα, Δυαδική Βελτιστοποίηση
- Απεικόνιση Συναρτήσεων στον Πολυδιάστατο Δυαδικό Χώρο
- Θεώρημα Boole/Shannon, Κανονικές Μορφές, Ελαχιστόροι/Μεγιστόροι
- Ομοφωνία, Συνεπαγωγή, Πρόβλημα SAT, Αδιάφορες Τιμές SDC/ODC
- Ταυτολογία, Επάγοντες και Πρώτοι Επάγοντες Όροι
- Ουσιώδης Επάγοντες, Θεώρημα Quine/McCluskey
- Υπολογιμός Πρώτων με την μέθοδο Πίνακα, Μονόσημο Πρόβλημα Κάλυψης
- Αδιάφορες Τιμές, Συναρτήσεις Πολλαπλών Εξόδων
- Χρονισμός, Στατική Χρονική Ανάλυση
- Καθυστέρηση Συνδυαστικής, Ακολουθιακής Πύλης, Περιορισμοί Πρό-θεσης/Διατήρησης
- Μοντέλο Σύγχρονου Κυκλώματος - Είδη Μονοπατιών, Στατική Ανάλυση
- Ελάχιστη Περίοδος, Παραβιάσεις Διατήρησης, Σχεδίαση Δέντρων Ρολογιών
- Φραγή Ρολογιού
-
Εργαστήρια
Το ΗΥ333 έχει πρακτικό χαρακτήρα και έμφαση και απαιτεί εξάσκηση,
εξοικείωση και απασχόληση σε εργαστήριο, όπου θα χρησιμοποιούνται οι
πρότυπες πλακέτες FPGA, θα γίνεται ο προγραμματισμός τους και η
υλοποίηση του κυκλώματος και θα δοκιμάζονται στο πεδίο τα αποτελέσματα
της σχεδίασης, δηλαδή αν το κύκλωμα λειτουργεί όπως απαιτούσαν οι
προδιαγραφές οι όχι.
Έτσι, εκτός απο την υλοποίηση των κυκλωμάτων και την επαλήθευση τους
σε επίπεδο εξομοίωσης, είναι απαραίτητη η τακτική χρήση του
εργαστηρίου. Στο εργαστήριο θα μπορούν να απαντηθούν και θεωρητικές
και πρακτικές απορίες.
Τα εργαστήρια του μαθήματος γίνονται στο Εργαστήριο Β2, και οι
εγγεγραμμένοι φοιτητές θα πρέπει να επιλέξουν εργαστηριακή ομάδα και
ώρα σε συννενόηση με τον διδάσκοντα ή τους βοηθούς.
-
Ασκήσεις
Εκτός απο τα εργαστήρια που αποτελούν τον βασικό κορμό εργασίας, θα
δωθούν και δυο ασκήσεις στην πορεία του μαθήματος, ο στόχος των οποίων
είναι η εξοικείωση με την γλώσσα Verilog και σχετικές πρακτικές
έννοιες όπως η υλοποίηση ενος κυκλώματος σε επίπεδο πυλών, η δομική
συναρμολόγηση κυκλώματος, η ανάλυση κυκλωμάτων και η υλοποίηση Mηχανών
Πεπερασμένων Καταστάσεων (ΜΠΚ).
-
Βαθμολόγηση
Η βαθμολόγηση θα γίνεται με τους εξής γνώμονες:
- Ασκήσεις : 5% Βαθμού
- Εργαστήρια : 50% Βαθμού
- Πρόοδος : 15% Βαθμού
- Τελική Εξέταση : 30% Βαθμού
Οι στόχοι της παραπάνω κατανομής ποσοστών είναι η διαρκής αξιολόγηση
των φοιτητών κατά την διάρκεια του εξαμήνου και η εξαγωγή του τελικού
βαθμού απο όσο το δυνατόν περισσότερα δείγματα γνώσεων.
-
Προαπαιτούμενα Μαθήματα
Το ΗΥ333 έχει ως προαπαιτούμενο μάθημα το ΗΥ232 - Οργάνωση Υπολογιστών.
-
Μονάδες
Το μάθημα είναι επιλογής (Ε4), αντιστοιχεί σε 4 Διδακτικές Μονάδες, 6
μονάδες ECTS και βρίσκεται στην Περιοχή του Υλικού και Αρχιτεκτονικής
Υπολογιστών.
Χ. Σωτηρίου - Tελευταία ενημέρωση - 4/10/2020.