Αντικειμενοστραφής Προγραμματισμός

This page is read only. You can view the source, but not change it. Ask your administrator if you think this is wrong.
====== Κληρονομικότητα ======

Βασικό χαρακτηριστικό του αντικειμενοστραφούς προγραμματισμού είναι η δυνατότητα να παράγουμε νέες κλάσεις με βάση υφιστάμενες, εξειδικεύοντας και επεκτείνοντας τα χαρακτηριστικά τους. Η διαδικασία επέκτασης των υφιστάμενων κλάσεων σε νέες ειδικότερες κλάσεις ονομάζεται κληρονομικότητα.

Κάθε κλάση που κληρονομεί από μία άλλη κλάση ονομάζεται υποκλάση (//subclass//) της γονικής κλάσης από την οποία κληρονομεί. Αντίστοιχα, η γονική κλάση ονομάζεται υπερκλάση (//superclass//) της κληρονομούμενης κλάσης.

{{  :java:inheritance-1.png  | }}

Όπως φαίνεται και στο παραπάνω σχήμα μία κλάση (//subclass//) μπορεί να κληρονομεί __**ΜΟΝΟ ΜΙΑ**__ άλλη κλάση. Αντίστροφα μία κλάση (//superclass//) μπορεί να κληρονομείται από πολλές διαφορετικές κλάσεις. Παρακάτω δίνουμε ένα παράδειγμα κληρονομικότητας ως συνέχεια των προηγούμενων ενοτήτων. Ορίζουμε την κλάση ''BasicRectangle'' η οποία αποτελεί το απλό ορθογώνιο παραλληλόγραμμο που γνωρίσαμε στην αρχή και την κλάση ''Rectangle'' που αποτελεί εξειδίκευση της κλάσης ''BasicRectangle'' ορίζοντας επιπλέον το πεδίο ''origin''.

<code java BasicRectangle.java>
public class BasicRectangle {
    
  int width;
  int height;
 
  public BasicRectangle(int initWidth, int initHeight) {
    width = initWidth;
    height = initHeight;
  }

  public void setWidth(int newWidth ) {
    width = newWidth;
  }
    
  public void setHeight(int newHeight ) {
    height = newHeight;
  }
  
  public int getWidth() {
    return width;
  }
    
  public int getHeight() {
    return height;
  }
  
  public String toString() {
    return "width: "+width+", height: "+height;
  }
}
</code>

<code java Point.java>
class Point {
  int x;   // x coordinate
  int y;   // y coordinate
  
  public Point(int xPos, int yPos) {
    x = xPos;
    y = yPos;
  }
  
  int getX() {
    return x;
  }
  
  void setX(int xPos) {
    x = xPos;
  }
  
  int getY() {
    return y;
  }
  
  void setY(int yPos) {
    y = yPos;
  }
  
  public String toString() {
    return "("+x+","+y+")";
  }
}
</code>

<code java Rectangle.java>
public class Rectangle extends BasicRectangle {
    
  Point origin;
    
  public Rectangle(int initWidth, int initHeight, Point initOrigin) {
    super(initWidth, initHeight);
    origin = initOrigin;
  }
  
  public Rectangle(int initWidth, int initHeight, int originX, int originY) {
    super(initWidth, initHeight);
    origin = new Point(originX,originY);
  }
    
  public void setOrigin(Point newOrigin) {
    origin = newOrigin;
  }
  
  public Point getOrigin() {
    return origin;
  }
  
  int area() {
    return width * height;
  }
   
  // Move rectangle origin by dx,dy
  public void moveOrigin(int dx, int dy) {
    origin.setX( origin.getX() + dx );
    origin.setY( origin.getY() + dy );
  }
  
  public String toString() {
    String str = origin.toString() + " ";
    str = str + super.toString();
    return str;
  }
}
</code>

<WRAP tip 80% center round>

=== Παρατηρήσεις ===

  * Η κλάση //BasicRectangle// έχει τα πεδία //width, height//, ενώ η κλάση //Rectangle// διαθέτει τα πεδία αυτά και επιπλέον το πεδίο //origin//.
  * Βασικό χαρακτηριστικό της κληρονομικότητας είναι ότι η κληρονομούμενη κλάση έχει όλα τα  χαρακτηριστικά της γονικής κλάσης. Υπό αυτή την έννοια, τα αντικείμενα της κλάσης //Rectangle// είναι και του τύπου //BasicRectangle//.
  * Παρατηρήστε τη δεσμευμένη λέξη //super// ως πρώτη εντολή του κάθε κατασκευαστή. Μέσω της κλήσης //super// καλείται ο κατασκευαστής της γονικής κλάσης.
</WRAP>
===== Προσβασιμότητα των κληρονομούμενων πεδίων =====

Μία κλάση η οποία κληρονομεί μία άλλη κλάση έχει πρόσβαση στα μέλη (πεδία και μεθόδους) της κλάσης αυτής ως εξής:

  * Έχει πρόσβαση στα //**public**// και //**protected**// μέλη της γονικής κλάσης
  * Έχει πρόσβαση στα //**package private**// μέλη (δηλ. τα μέλη χωρίς προσδιοριστή πρόσβασης) μόνο αν βρίσκεται στο ίδιο πακέτο με την γονική κλάση.
  * Δεν έχει πρόσβαση στα //**private**// μέλη της κλάσης. 

Αν υπάρχουν //**public**// μέθοδοι οι οποίες επιτρέπουν την πρόσβαση σε //**private**// πεδία, τότε αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον ορισμό ή για την λήψη της τιμής τους.

===== Τι μπορούμε να κάνουμε σε μία υποκλάση... =====

  * Να χρησιμοποιήσουμε τα πεδία της γονικής κλάσης στα οποία έχουμε πρόσβαση (public, protected, package-private στο ίδιο package).
  * Να ορίσουμε νέα πεδία.
  * Να χρησιμοποιήσουμε τις μεθόδους της γονικής κλάσης στις οποίες έχουμε πρόσβαση (public, protected, package-private στο ίδιο package).
  * Μπορούμε να γράψουμε νέες στατικές ή μη στατικές μεθόδους για τη υποκλάση.
  * Μπορούμε να γράψουμε νέες μεθόδους που έχουν το ίδιο //signature// (ίδιο όνομα, ίδιο αριθμό και ίδιο τύπο ορισμάτων), ώστε να επαναορίσουμε (//override//) τις μεθόδους αυτές στην υποκλάση. Η πρακτική αυτή είναι συνήθης.
  * Μπορούμε να γράψουμε νέες στατικές (//static//) μεθόδους που έχουν το ίδιο //signature//, ώστε να επαναορίσουμε (//override//) τις μεθόδους αυτές στην υποκλάση. Επαναορίζοντας στατικές μεθόδους, κρύβουμε τις αντίστοιχες μεθόδους της γονικής κλάσης.
  * Μπορούμε να γράψουμε κατασκευαστές της υποκλάσης που χρησιμοποιούν κατασκευαστές της γονικής κλάσης.

===== ΔΕΝ συνιστάται να κάνουμε σε μία υποκλάση... =====
  * Να ορίσουμε νέα πεδία που να έχουν ίδιο όνομα με πεδία της γονικής κλάσης. Σε αυτή την περίπτωση "κρύβουμε" τα πεδία της γονικής κλάσης. Η συγκεκριμένη πρακτική δεν συνίσταται και παραπέμπει σε λανθασμένη σχεδίαση κώδικα.

|Προηγούμενο: [[ :java:access_modifiers | Περιοριστές Πρόσβασης ]] | Επόμενο: [[ :java:type_casting | Ρητές (explicit) και άρρητες (implicit) μετατροπές τύπων ]]|